Kış ayları gökyüzünü gözlemlemek açısından en güzel zamanlardır. Zira atmosferin etkisi gibi sebeplerle görüş oldukça temiz, berrak ve duru olur. Lakin bu bir gökyüzü gözlemcisi için aynı zamanda üşümeyi göze almak demektir. Ama astronomlar arasında yaygın bir söz vardır: “Astronom üşümez, astronom acıkmaz, astronom uyumaz”. Biz bu cümleyi şimdilik bir kenara bırakarak üşümeden doğanın uyanmaya başladığı bahar aylarında gökyüzünde neler oluyor, bir bakalım.
Öncelikle gökyüzü gözlemi açısından birkaç minik noktaya değinmek istiyorum. Bunlar halk arasında çoğunlukla bilinmeyen ya da yaygın olarak hatalı bilinen bilgiler:
Dolunay
İlk olarak Dolunay’dan bahsedelim. Dolunay’ı gökyüzü gözlemcileri pek sevmezler. Hatta pek değil hiç sevmezler. Zira dolunay evresinde Ay o kadar çok ışık saçar ki diğer gökcisimlerinin ışığını sönükleştirir. Bu sebeple gökyüzü gözlemcileri gözlem yapacakları zaman Ay’ın yeniay evresinde gözlem yapmayı tercih ederler.
Çıplak gözle mehtabı seyretmek oldukça hoştur. Ama bir teleskopla dolunaya bakmak istediğiniz zaman gözleriniz dolunayın ışığından son derece rahatsız olacaktır. Bu sebeple de dolunay evresinde teleskopla gözlem yapılırken ay filtresi kullanılır. .“
Peki ya Ay’ı ne zaman gözlemleyeceğiz? Ay’ı gözlemlemek için en güzel zaman ilkdördün evresidir. Bu evrede kraterleri de rahatlıkla gözlemlenebilir.
Göktaşı yağmurları
Halk dilinde yıldız kayması olarak bilinen göktaşı yağmurları zamanı halkımız genelde ah keşke bir teleskopum olsa der. Oysa göktaşı yağmurlarını izlemek için bir gözlem aletine ihtiyacımız yoktur. En iyi gözlem aleti gözlerimizdir. Göktaşı yağmurları en güzel sere serpe kırlara çimenlere yatılarak çıplak gözle seyredilir.
Parlak Cisimler
Bu aralar gökyüzünde çok parlak gökcisimleri görülmektedir. Bunlar yıldız değil, Venüs ve Jüpiter gezegenleridir. Venüs ve Jüpiter gökyüzünde olduğu zaman o an gökyüzünün en parlak cisimleri konumundadırlar. En parlağı Venüs’tür.
Ve son olarak minik bir not daha: Gökyüzünde çıplak gözle gördüğümüz yıldızların çoğu bizim yıldızımız Güneş’ten daha büyüktürler.
Şimdi gelelim Nisan ayı gökyüzünün durumuna.
Öncelikle Ay’ın evrelerine bir bakalım:
6 Nisan 2012’de Dolunay,
13 Nisan 2012’de Sondördün,
20 Nisan 2012’de Yeniay,
29 Nisan 2012’de İlkdördün olacak.
16-25 Nisan tarihlerinde Lir (Lyra) göktaşı yağmuru olacak. En etkin olacağı tarihler ise 22-23 Nisan. Saatte 20 adede kadar göktaşı gözlemlenebilecek. Tabi ışık kirliliği olmayan bölgelerde.
Venüs gezegeni bu ay en parlak durumunda casino online olacak. Günbatımı zamanı batı bölgesine baktığınızda göreceğiniz muazzam parlaklık, Afrodit olarak da bilinen Venüs gezegenine ait olacak. 25 Nisan tarihinde Ay ile yakın konumda olacak.
Mars gezegeni ay boyunca neredeyse gecenin tamamında gökyüzünde olacak. Gökyüzünde kızıl rengi ile kendini belli edecek. 4 Nisan akşamı Ay ile yakın konumda olacak.
Jüpiter gezegeni ayın ilk yarısında günbatımı tarafında gözlemlenebilecek. 22 Nisan akşamı hilal konumunda Ay ile yakın konumda batı ufkuna yakın gözlemlenebilecek.
Satürn gezegenin parlaklığı fazla olmasa da tüm gece boyunca gökyüzünde olacak. Turuncu rengi ile dikkat çekiyor olacak. 6 Nisan akşamı Spika ve Ay ile yakın görünümde olacak ve bu şekilde doğu ufkundan yükselecek.
O halde şöyle özetleyelim.
4 Nisan Mars ile Ay yakın görünümde
6 Nisan Dolunay
6 Nisan Satürn, Ay ve Spika yakın görünümde
13 Nisan Sondördün
19 Nisan Merkür ile Ay yakın görünümde
20 Nisan Yeniay
25 Nisan Venüs ile Ay yakın görünümde
29 Nisan İlkdördün
Peki ya bunları ben nereden biliyorum? Gökyüzünün durumunu (geçmiş & gelecek) gösteren gökyüzü similasyon programları mevcut. Bunlardan biri de Stellarium programı. Stellarium.org adresinden ücretsiz olarak bilgisayarınıza bu programı yüklerseniz siz de hangi tarihte, hangi konumda, hangi saat diliminde gökyüzüne ne olacak görebilirsiniz. Türkçesi de mevcut programın kullanımı oldukça kolaydır.
Başımızı gökyüzüne çevirmeyi ihmal etmediğimiz, çevirdiğimizde nereye baktığımızı biliyor olacağımız bahar ayları dileği ile…
