Yaşam Boyu Öğrenme İçin Öğrenme Biçiminizi Keşfedin

“İnsana hiçbir şey öğretemezsin; ona öğrenmeyi ancak kendi içinde bulacağını öğretebilirsin.” – Galileo

Yaşam boyu öğrenme, bilinçli olarak ve yardımcı etkinliklerle gerçekleştirmelidir. Yaşam boyu öğrenmeyi gerçekleştirmek için ilk adım, öğrenme biçimimizi keşfetmek olmalıdır.

İnsanoğlunun en önemli yeteneklerinden biri olan öğrenme, yaşamın önemli bir parçası. Yapılan araştırmalar, herkesin öğrenebildiğini, ancak öğrenmenin bireyden bireye farklılık gösterdiğini ortaya koyuyor. Öğrenme açısından önemli bir yere sahip olan “öğrenme biçimi” ise bireyin öğrenmeye yönelik tutumu anlamına geliyor.

Yaşanan gelişim ve değişimlere uyum sağlamak için gerekli bilgi ve becerileri önce ailede sonra okulda kazanıyoruz. Okul öncesinden üniversiteye dek, yaklaşık 15 yılımız okullarda geçiyor. Öğrenmenin okul ortamlarıyla sınırlandırılmadan sürekliliğinin sağlanması, toplumsal yaşama uyum sağlamak açısından oldukça önemli. Bu durumu “yaşam boyu öğrenme” kavramıyla açıklamak mümkün. Yaşam boyu öğrenmeyi, bilgi, beceri ve yeterliliği artırmak amacıyla, kişisel, toplumsal ve istihdama ilişkin geniş bir bakış açısı içerisinde yaşam boyu süren tüm öğrenme etkinlikleri olarak ifade edebiliriz.

İlk kez 1960 yılında Rita Dann tarafından ortaya konan öğrenim biçimi kavramı, sürekli araştırılan bir konu olmuştur. İnsanların öğrenme biçimlerinin birbirinden farklı olduğunu araştırmalarıyla ortaya koyan Rita Dann, “öğrenme biçimi” kavramını şu şekilde tanımlar: “Öğrenme stilleri her bir bireyin yeni ve zor bilgiyi öğrenmeye hazırlanırken, öğrenirken ve hatırlarken farklı ve kendilerine özgü yollar kullanmasıdır.”

Kolb ise öğrenme stili kavramını “Bireyin bilgiyi alma ve işleme sürecinde tercih ettiği yollar” olarak tanımlar. Bugüne dek öğrenme biçimi kavramını açıklamak için 71 farklı kuram model geliştirilmiş. Öğrenme biçimleriyle ilgili kuramların yüzde yüz doğru olduğunu ifade etmek mümkün değil. Zira öğrenme biçimlerinin 4/5’i kalıtımsaldır. Ayrıca kişinin eğitimsel özgeçmişi de öğrenme biçimini etkiler. Bir diğer önemli husus ise bir biçimin diğerine üstünlüğünün olmayışıdır.

Öğrenme Biçimleri

Kolb’a göre 4 çeşit öğrenme biçimi vardır:

1- Ayırt Edici Öğrenme 
Ayırt edici öğrenme biçimine yatkın olan birey, somut durumları birçok açıdan gözden geçirir ve ilişkileri anlamlı bir biçimde düzenler. Genelde daha az eylemde bulunur ama sabırlı ve nesneldir. Bu stildeki insanlar, başka insanlarla birlikte olmaktan hoşlanırlar ve mesleklerine karar verirken hümanizm ve sanatla ilgili olanları tercih ederler.

2- Özümleyici Öğrenme 
Özümleyici öğrenmeye yatkın olan bireyler, bir şeyler öğrenirken soyut kavramlar ve düşünceler üzerinde yoğunlaşırlar. Düşüncelerin uygulamasından ziyade mantıksal değeri önemlidir. Bu öğrenme stili özellikle fen ile ilgili meslek alanlarında etkin olabilmek için gerekli görülmektedir. Özümleyici stilde mantıklı olan anlam ve kesinlik daha önemlidir.

3- Uyum Sağlayıcı Öğrenme 
Uyum sağlayıcı öğrenmeye eğilimli bireyler, açık görüşlüdürler ve değişikliklere kolaylıkla uyum sağlarlar. Yaparak ve hissederek öğrenme söz konusudur. Pazarlama ve satış gibi alanlarda başarılı olurlar. Bilgiyi elde etmek için diğer insanlardan çok kendi analitik yeteneklerine güvenirler.

4- Dönüştürücü Öğrenme 
Dönüştürücü öğrenmeye meyilli olan bireyler, sorun çözme konusunda başarılıdırlar ve çoğunlukla yaparak öğrenirler. Dönüştürücü öğrenme stilindeki birey, sosyal ve kişilerarası konulardan çok teknik konular ve sorunlarla ilgilenmeyi tercih eder. Bu yaklaşımda düşünme boyutuna yaklaştıkça soyutlama, uygulama boyutuna yaklaştıkça yaşantı edinme ağırlık kazanır.

Mürşide Demirkol