Sümerolog, dilbilimci, yazar, tarihçi, laiklik ve kadın hakları savunucusu dünyanın önde gelen bilim insanlarından Muazzez İlmiye Çığ 17 Kasım’da 110 yaşında Mersin’de hayatını kaybetti.
Çığ, 20 Haziran 1914 yılında Bursa’da doğdu. Sümer ve Hitit uygarlıkları üzerine uzman olan Muazzez İlmiye Çığ hem anne hem de baba tarafından Kırım Türklerindendi. Kırım göçmeni olan ailelerden baba tarafı Merzifon’a anne tarafı da Bursa’ya yerleşti. Muazzez İlmiye, İtil soyadıyla 1.Dünya Savaşı’nın başlamasından birkaç gün önce Bursa’da doğdu. 1919’da beş yaşındayken Yunanlılar İzmir’i işgal edince babası daha güvenli bir yer arayışına girerek Çorum’a taşındılar. Ve Muazzez İlmiye ilkokulu burada bitirdi. 1926’da sınavla Bursa Kız Muallim Mektebi’ne girdi ve 1931’de, 17 yaşına geldiğinde ilkokul öğretmeni yetiştiren bu okuldan mezun oldu.
Yaklaşık beş yıl boyunca, bir başka kuzeybatı kenti olan Eskişehir’de’de öğretmenlik yaptı. 1936’da Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Hititoloji Bölümü’ne kaydoldu. 1940’ta diplomasını aldıktan sonra, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ni oluşturan üç kurumdan biri olan Antik Şark Eserleri Müzesi’nde on yıl sürecek kariyerine, kurumun arşivlerinde tercüme edilmeden ve tasnif edilmeden saklanan binlerce çivi yazılı tablet alanında uzman olarak başladı. Meslektaşları Hatice Kızılyay ve F. R. Kraus ile birlikte, müzenin deposunda bulunan Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılan binlerce tableti temizlediler, sınıflandırdılar ve numaralandırdılar. 1972’de emekliye ayrıldı. Emeklilikten sonra bir süre yurtdışında yaşayan Muazzez İlmiye Çığ, 1988’de Philadelphia’daki Asuroloji kongresine katıldı. Prof. Kramer’in History Begins at Sumer adlı kitabını Türkçeye çevirdi ve kitap 1990’da “Tarih Sumer’de Başlar”adıyla Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlandı. Kitabın çok ilgi görmesi üzerine 1993’te çocuklara yönelik Zaman Tüneliyle Sümerlere Yolculuk da dâhil, Sümer ve Hitit kültürlerini tanıtan 13 kitap yazdı. 2000 yılında İstanbul Üniversitesinden (İlk Çivi Yazısı ve Sümeroloji Uzmanı ünvanıyla) fahri doktora aldı. Muazzez İlmiye Çığ’ın özel arşivi Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’ndadır.
Hayatı bir nehir söyleşi şeklinde gazeteci-yazar Sedef Kabaş tarafından “Muazzam Muazzez” adıyla geçtiğimiz yıllarda yayınlanmıştı.
