Seyrediyorum, yumuşak karları üst üst yığarak kardan adam yapmaya çabalayan çocukları, gençleri ve bizleri… Neşeyi seyretmek kadar güzel ne olabilir ki bu dünyada.
Kardan adamlara bakıyorum farklılıklarını inceliyorum. Bilemiyorum farklılıkların neden kaynaklandığını: belki de suretimiz olduğu içindir.
Daha fazla duramıyorum balkonda. İçerdeyim. Avuçumdaki çay bardağının sıcaklığı beni güvende hissettiriyor.
Düşünüyorum:Neden üşümemek için giydiğimiz, hareketlerimizi kısıtlayan üzerimizdeki kalın kat kat giysilerimizle neden kardan kadın değilde kardan adam yapmaya çalışırız?
İlk kardan adam tabiri ve tarihteki ilk belirti 14. yüzyıllara dayanıyor. Bob Eckstein ilk kardan adam çiziminin 1380 yılında göze çarptığını öne sürmüştür. İlk kardan adam portresi,-aşağıda- Book of Hours (Saatler Kitabı) adlı bir eserde yer almaktadır. Bu çizim gün yüzüne çıkmadan önce 1809 yılında Veron N. Paul ve 9 yaşındaki kızı yapıldığı söyleniyordu.
1494 yılında Michelangelo, Floransa hükümdarının sarayının bahçesinde kardan adam yapmak için davet edilmiş; o zamanlar daha 19 yaşındaymış. O dönemde kardan yapılan heykeller arasında romantik bir yürüyüş yapmak, çiftler arasında oldukça popülermiş.
Ortaçağ’da kardan adamlar, büyük bir titizlik ve incelikle yapılırmış. insanların kendilerini ifade edebilmelerinin son derece kısıtlı olduğu bu çağın karanlığında anlaşılan kar bir sanat malzemesi kullanılmış. 1511 Mucizesi olarak adlandırılan ve Ölüm Kışı denilen, hava sıcaklığının sıfırın altında olduğu yıl gerçekleşmiş. Brüksel şehrinin her yerine kardan adamlar yapılmış. Bu şaşırtıcı tablo tüm sokak başlarında bir şeyler anlatan, kızgın, öfkeli, politik mesaj veren hatta pornografik kardan adamlardan kaynaklanıyormuş. İnsanlar hükümete karşı tepkilerini kardan adamlarla anlatmayı tercih etmişler. Sanatsal özgürlük ve fikirlerin kar sayesinde dışa vurumu, bahar gelip Belçikalılar sel baskınlarıyla mücadele etmeye başlayıncaya kadar sürmüş.
Kardan adam, 1690 yılındaki Amerikan tarihinin en kanlı olayı olan Schenectady Katliamı’nda da yer almış. New York’un dışında kalan Schenectady Kalesi, o yıllarda tehdit altında olan bir flemenk yerleşim yeriymiş Kaleyi korumakla görevli askerler kendi yerlerine birer kardan adam koyarak gözden kaybolduktan sonra Fransız Kanadlı ve Amerikan Yerlileri’nden oluşan bir grup dize kadar yükselen karların içerisinde yürüyerek kaleye gelip içeridekileri öldürmüş, kaleyi almışlar.
1818 yılından beri her yıl İsviçre, Zürih’deki insanlar kışın bitişini ve baharın gelişini kardan adamları havaya uçurarak kutluyor. Nisan’ın 3. Pazartesi günü, Sechseläuten tatili, Böög adındaki pamuktan kardan ter adamların içerisine dinamit yerleştirilerek fırıncılar, demirciler ve diğer esnaflar tarafından tüm şehirde dolaştırıldıktan sonra tahta parçaların üzerine yerleştiriliyor. St.Peter klisesinin çanları 6 kez çaldıktan sonra tahta parçaları ateşe veriliyor. Kardan adam patladığında ise kış resmen sona ermiş oluyor.
18 Ocak Dünya Kardan Adam Günü. Kardan adam yapmak kar yağışını heyecanla bekleyen çocukların –biz büyüklerinde- en büyük eğlencelerinden.
ABD’nin Minnesota eyaletinde yaşayan Karen Schmidt’e bundan 15 yıl önce bir kardan adam figürü hediye edilmiş. Schmidt’in kardan adam figürü kolleksiyonu 2013 yılında 5 bin 127 kardan adama ulaşmış. Guinness Rekorlar Kitabı’na göre Schmidt koleksiyoncular arasında dünyanın en fazla yoyo sahibinin bir önünde, plastik ördek koleksiyoncusunun da bir arkasında bulunuyor.
ABD’nin Maine eyaletindeki bulunan Bethel kenti sakinleri 2008’de bir ay boyunca dünyanın en büyük kardan adamını yapmış. Daha doğrusu en büyük kardan kadınını… Kırmızı şapkalı kardan kadın tamamlandığında 37 metre boya ve 6 ton ağırlığa erişmiş. Kardan kadının kirpilerini oluşturmak için Berthelliler 16 adet kayak kullanmış.
Kayakçıların kabusu, kardan adam yapmayı planlayanlar içinse büyük bir lütuf: ıslak kar. Islak kar donma noktasına yakın hava sıcaklığında oluşuyor. Kar kristalleri henüz donmamış su nedeniyle daha büyük kar taneleri meydana getiriyor.
Kardan adam için ilk alınmış patent ABD Melville’den mucit Ignacio Marc Asperasın yaptığı başvuru, kardan adam yapımını kolaylaştırmak için bir kalıp -ABD patent US8011991-
Nanoteknoloji Harikası! Dünyanın en küçük Kardan Adamı
Dünyanın en küçük kardan adamı sadece üç mikron uzunluğunda Kanada’nın Ontario eyaletinde yer alan Western University Nanofabrication Facility bünyesindeki araştırmacı Todd Simpson tarafından geliştirilen bu nanoteknoloji harikasının yapıldığı materyaller de oldukça dikkat çekici. Bu küçük kardan adamın yapımında üç adet istif edilmiş .9-mikron silika küre kullanılmış; kardan adamda ayrıca platinyum kollar ve burundan yararlanılmış, gözler ve ağız ise bir iyon demeti kullanılarak oluşturulmuş.
Dostlar, “Neden üşümemek için giydiğimiz, hareketlerimizi kısıtlayan üzerimizdeki kalın kat kat giysilerimizle neden kardan kadın değilde kardan adam yapmaya çalışırız?” başlığıyla yazıma başlamıştım; fFarkettiyseniz anlattıklaımın konuyla hiç ilgisi yok. Çünkü bu konuda çok çabalamama rağmen bilimsel/folklorik/dinsel hiç bir yanıt bulamadım. Bulanlar, bilenler, duyanların yardımına ihtiyacım var. Adres belli: burası. Bilesiniz ki merakım hala sürüyor.
Kardan Adam şenliği varmış, geç haberim oldu, 10’uncu Ayder Kardan Adam şenliklerini (28-29 Ocak tarihlerinde gerçekleşmiş, kardan Atatürk heykeli yapmışlar) bir dahaki yıla belki de orada oluruz.
Neşenizi hiç kaybetmeyin.
Sevgilerimle
Kaynakça:
http://www.ntv.com.tr/galeri/yasam/kardan-adam
www.melekler mekanı
www.dw.com.tr.
http://blog.milliyet.com/marka reyhan acikelli
