Çocuk temel eğitimi ana okulda alıyor.
Çocuklar için en iyi öğrenme yöntemi de “oyun”.
Anaokul öğretmenlerinin % 85’ninden fazlası da kadın.
Yani, çocukların oyun yoluyla öğrenmesinden çoğunlukla kadınlar sorumlu.
Ama gelgelelim çocuk, oyun, kadın ve öğretme ile ilgili kültürel kodlarımız genellikle olumsuz.
Nasıl mı?
ÇOCUK
Çocuk olmak olumsuzdur hep.
Çocuk gibi konuşma, deyip kızarız.
Çocuk gibi davranma, deyip ders veririz.
Çocuk musun sen, diyerek aşağılarız.
Çocuksu davranışları var, deriz.
Çocuk gibi sevindi, deriz.
Çocuk aklıyla konuşma, deyip insanların fikirlerini yok sayarız.
Çocuklara sorumluluk da vermeyiz.
Çocuğa iş buyuran, ardına kendi düşer, deriz.
Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez, deriz.
OYUN
Peki, çocukların en iyi öğrenme ve gelişim yöntemi olan oyunla ilgili ne düşünürüz?
Prof. Dr. İrfan Erdoğan Hoca’nın dediği gibi, oyunla ilgili kodlarımız da olumsuzdur.
Karaman’ın koyunu sonra çıkar oyunu, deriz.
Bu işte bir oyun var, deriz.
Ayak oyunu var, deriz.
Oyuna geliriz. Oyun kurarız. Oyunu bozarız.
Benimle oynama, deyip uyarırız.
Hele, oyun oynayan çocuğu hiç sevmeyiz.
Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz, deriz.
ÖĞRETMEK
Öğretmeyi de hiç sevmeyiz.
Tereceye tere satmayı öğretme, deriz.
Tembele iş buyur, sana akıl öğretsin, deriz.
KADIN OLMAK
Kadın olmak da çok olumlu değildir.
“Karı gibi” lafını çoğu olumsuz davranışı betimlemek için kullanırız.
Karı gibi gülme, deriz.
Karı gibi çene var, deriz.
Karı gibi konuşma, deriz.
Karı gibi dedikodu yapma, deriz.
Saçı uzun, aklı kısa, deriz.
Kadının fendi (oyunu, kurnazlığı), erkeği yendi, deriz.
Erkek sözü ver, deyip kadınları aşağılarız.
Kadının şamdanı altın olsa mumunu dikecek erkektir, deriz.
EĞİTİM
Kadın, çocuk, oyun ve öğretmekle ilgili bu kadar olumsuz kültürel kod varken, eğitim nasıl gelişir ki?
(Gerçi, “eğitmek” sözcüğünün kendisi daha sorunlu. Eğmek’ten, yani şekil vermekten, geliyor. Eğitim eğme değil, tam tersi değerleriyle ve fikriyle dimdik duran bireyler yetiştirmektir.)