Sıcak çikolata bardağını ellerimle sımsıkı kavramışım. Ellerim ısınıyor.
Her yudumda içim ısınıyor.
Soğuk bir kış günü.
Bir arkadaşla yürüyüş sonrası bir kafedeyiz.
Çikolata uzmanı Sonja Haenni ile bir ara sohbet etmiş olan arkadaşım, o sohbetten aklında kalanları aktarıyor bana. Çikolata, kakaonun tohumlarından yapılıyormuş. Kakaonun insana iyi geldiği bilinen bir gerçek. Özellikle işlenmemiş, kavrulmamış kakaonun ‘beyni ve kalbi açtığı’ söyleniyor…
İçinde magnezyum, demir, kalsiyum, kafein ve teobromin varmış. Teobromin kan damarlarını genişletiyormuş. Ama dikkat edilmesi gereken önemli bir konu, insana iyi gelen kakao, kedi ve köpekler için zararlıymış. Özellikle teobromin maddesi köpekler için eser miktarda bile zehirliymiş. Kakaonun bilimsel adı ‘Theobroma’ymış. Bu kelime Yunanca’da ‘tanrı’ manasına gelen ‘theos ve yemek’ anlamına gelen ‘broma’ sözcüklerinden türemiş. Anlaşılan Orta Amerika’da M.Ö. 1750 yılından beri üretiliyor. Ana vatanı Güney Amerika’nın kuzeybatısıymış. Kakao çekirdekleri eskiden Güney Amerika yerlileri arasında para gibi kullanılıyormuş. Aztekler 10 kakao çekirdeği vererek bir tavşan alabiliyormuş. 1521’de Aztek topraklarını istila ederek dünyadaki en büyük soykırımlardan birini yapan, Meksika’yı keşfeden barbar İspanyol denizci Hernan Cortes, ‘toprağa para ekmek’ yani ‘kakao ekmek’ fikrini çok cazip bulmuş olsa da bu değerli bitkiyi sonradan sadece yorgun askerlerine enerji vermek amacıyla kullanmış. Mayalar ve Aztekler kakao seremonileri düzenlerlermiş; bu bitki onlar için kutsalmış. Karabiber, vanilya ve acı biber gibi baharatlar da katarak kakaolu acı bir içecek yaparlarmış. Aztekçe adı ‘Xocolatl’ (‘xoco’ acı, ‘atl’ su anlamında) olan bu içecek çok değerliymiş ve sadece krallar ve papazlar içebilirmiş. Bölgeyi fetheden İspanyollar, ‘Xocolatl’ı bal ya da agave şurubu ekleyerek tatlandırmışlar. Kakao çekirdeğini ve içecek tarifini İspanya’ya giderken yanlarında götürmüşler. Ama çikolata doğuncaya kadar bu içecek fazla beğenilmemiş. Ancak çikolata yapılmaya başlandıktan sonra kakao tüm dünyada değer kazanmış.
Arkadaşım yediği bitter çikolatadan bir parça uzattı bana; önce uzun uzun kakao kokusunu içime çektim, sonra da ağzımda erimesinin tadını çıkardım.
Yeni yılınız lezzetli ve keyifli geçsin…
Nevin Tali Ölçer
