Gençlerin sınav stresi bitti derken şimdi de üniversite tercih telaşı hem öğrencileri hem de ailelerini sarmış durumda. En az adaylar kadar aileler de bu süreçlerde kaygılı. Adaylar, seçimlerini yaparken sadece üniversitede herhangi bir bölüme girmek için değil, kendilerine en doğru mesleği seçebilmek için çabalıyor. Geleceği etkileyecek bu önemli kararda hata yapmamak herkes için önemli. Güzel bir gelecek, mutlu ve başarılı bir yaşam için kişinin kendine uygun mesleği yapması son derece önemli. Bunun için de adayın hangi işi yaparsa mutlu olacağını bilip bu yolda çalışması, bilgilenmesi ve araştırıp karar vermesi gerekiyor. Ama seçimi her zaman üniversite adayı tek başına yapamıyor. Karar aşamasına aday kadar aileler ve rehber öğretmenlerin de mutlaka dâhil ve destek olması gerekiyor.
İşte en doğru tercih için uzmanlardan adaya, ailelere ve rehber öğretmenlerine öneriler:
Benim yeteneğim, ilgi ve becerilerim hangi alanda?
Üniversite adayı öğrencilerimizin en sık yaşadığı sorunların başında, yükseköğrenim programlarının sıralamasını nasıl ve neye göre yapabilecekleri konusunda tereddütler yaşamaları geliyor. Bu noktada adayların kafası karışıyor ve nasıl sıralama yapacaklarını bilemiyorlar.
Öncelikle öğrencilere tavsiyem güçlü yönlerini, ilgi, yetenek becerilerinin hangi alanlarda olduğunu netleştirmeleri gerekiyor. Bu, doğru meslekte olmak ve mesleğinde başarı için son derece önemli bir kriterdir. Bunu yaparken rehber öğretmenlerinden ve ailelerinden destek ve bilgi alabilirler. Örneğin, “Benim güçlü özelliklerim neler?” gibi sorulara verdikleri cevaplar öğrencilere yararlı ve yol gösterici olacaktır. Eğer öğrencilerin güçlü yönlerine ve ilgi alanlarına uygun meslek seçimi yapılmazsa öğrencilerin okuyacakları bölümden keyif alması zorlaşır. Mezun olduktan sonra mesleklerini icra ederken hem mutlu hem de başarılı olmayacaklardır. Bu yüzden de öncelikle bilinmesi gereken öğrencinin ilgi, yetenek ve becerilerinin hangi alanlarda yüksek ve güçlü olduğudur.
Bir diğer önerim ise öğrencinin heyecan ve ilgi duyduğu meslekler hakkında detaylı bilgi edinilmesi. Öğrencinin ilgi duyduğu mesleklerde çalışan kişilerle iletişimde olmak veya mümkünse çalışma ortamlarında ziyarette bulunmak yapılacak tercihlerde faydalı olacaktır. Bölümün yarattığı algıya ve statüsüne göre seçim asla yapılmamalıdır.
Diğer bir önemli kriter ise bölümün mü yoksa üniversitenin mi daha önemli olduğu sorusunu cevaplamaktır. Üniversite seçerken istenilen “bölüme” göre tercih yapılmalıdır. İyi bir üniversitede okumak istediğiniz bölüm yok ise ve mutlaka iyi bir üniversiteye gitmek istiyorum derseniz, okuduğunuz okuldan ve dolayısıyla okul bittikten sonra iş hayatından da keyif almanız mutlu olmanız zor olacaktır. Ancak yeteneklerinize, ilgi alanlarınıza uygun bölümü seçerek güçlü yanlarınızla beraber karar vererek iş ve özel hayatınızda mutlu ve başarılı olabilirsiniz. Özetle, seçeceğiniz bölüm üniversite seçiminden önce gelmelidir.
Ailelerin Üniversite Seçimlerinde Etkisi Olmalı mı?
Ülkemizde genellikle aileler çocuklarının iş garantili ve toplumda en prestijli olan işlere yönelmesini seçimlerini bu şekilde yapmalarını ister. Örneğin, çocuk öğretmen olmak ister ama aile hukuk seçmesini ister. En doğru seçim, ailenin değil öğrencinin seçimi olmalıdır. Çünkü kendi yetenek, ilgi ve beceri alanları dışında bir bölüm seçimi olursa hem okul hayatında hem de hayat okulunda mutlu ve başarılı olmak zorlaşacaktır. Eğer düşüncelerde garantili bir iş veya iyi bir üniversite önceliği varsa sevmediğiniz işi bir ömür boyu yapmak zorunda kalabilirsiniz. Bu nedenlerle beraber öğrenci hem ailenin önerdiği mesleği istemiyor, kendisi de herhangi bir bölümde karar vermediyse mutlaka kurumdaki rehber öğretmenlerinden destek almalıdır. Gerekli ölçme değerlendirme ve öğrenci ile gerçekleştireceği bireysel görüşme ile öğrencinin en doğru kararı almasına yardımcı olacaktır.
Son olarak gençlerimize şunu söylemek isterim: Seçtiğiniz bölüm prestijine göre değil sevdiğiniz ve yapmaktan keyif alabileceğiniz bir bölüm olsun. Ancak o zaman anlamlı, mutlu ve başarılı bir yaşamınız olur.
Hepinize bol şans, başarılı ve mutlu bir yaşam dilerim.
Yeliz ARDA
Psikolog/Eğitmen
